متأسفانه همه ما مکررا در معرض شنیدن اخبار خودکشی هستیم و حتما تا الان متوجه شدم که موضوع خودکشی به یک قشر و طبقه خاص نیست و همه، با هر سنی، هر شغلی از هر شهر یا منطقه‌ای و با هر موقعیتی ممکن است اقدام کنند.
به گزارش شرق، این فراگیربودن، باور قدیمی‌ای را که «فقط مشکلاتی که خیلی شدید دارند، خیلی تنها و خیلی فقیر هستند، خودکشی می‌کنند»، باطل می‌کند.
به دلیل همین فراگیربودن، تغییر از خودکشی بیشتر پیدا می‌کند و مهم است که آن لحظه‌ای است که نمی‌شود صبر کرد. در همین راستا انجمن بین‌المللی ازکشی ۱۰ سپتامبر را روز خود جهانی از خودکشی نامید.
هدف از این نامگذاری کاهش میزان کششی از طریق اطلاع رسانی به مردم در مورد بیماریهای روانپزشکی، علل خودکشی، نشانه های خطر و راه های خودکشی است. در قالب چند موضوع کلی به خودکشی نگاه کنیم:
موضوع آمار خودکشی
آمار همیشه یک دید کلی به ما می اما این آمار بهروز نیست. من فکر می‌کنم نیازی به آمار تکیه نیست، چون تکرار این خبر خودکشی به‌صورتی است که نسبت به شرایط به ما می‌دهد.
موضوع استیگما و بیماری های روانپزشکی
حرکت‌های بسیاری در سال‌های اخیر در استیگما زدایی انجام می‌شود، مانند کمپین‌هایی با مضمون #حرف_می‌زنم، که کمک‌کننده هم بوده است، ولی ما همچنان دنبال این هدف هستیم که بیشتر و راحت‌تر درباره بیماری‌ها و علائم و نشانه‌ها حرف زده شود. چون باورهای غلط بسیاری دارند، مثل:
افرادی که درباره خودکشی صحبت می‌کنند، فقط به دنبال جلب توجه هستند.
خودکشی بدون هیچ علامت خطری رخ می دهد.
وقتی فرد تصمیم به خودکشی می‌گیرد، برای توقف او نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.
افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند دیوانه هستند، ضعیف هستند.
که درباره خودکشی صحبت می‌کنند، هدفشان قراردادن و کنترل‌کردن دیگران اسـت.
به دلیل این باورها و این بیماری، افراد از درمان می‌کنند و این معضل کمک‌گرفتن را تشدید می‌کند. د‌رحال‌که خودکشی می‌کند همیشه نشانه‌های خطری است که با خودکشی می‌میرند، معمولاً قبل از اقدام به آن با اطراف صحبت می‌کنند. آن‌ها از درد رنج می‌برند و در جست‌وجوی کمک می‌کنند. چرا که آن‌ها نمی‌دانند چه باید انجام دهند و امیدشان را از دست داده‌اند.
نکنیم، خودکشی قابل فراموشی است. خیلی از افرادی که به خودکشی دارند، نمی‌خواهند بمیرند. آن‌ها فقط می‌خواهند درد و رنج را انجام دهند. پاسخ‌های این‌چنینی «با حرف خودکشی صرفاً چیزی را مطالب می‌کند» یـا «می‌خواهند دیگران را کنترل کنند»، کاملا غیرمسئولانه و انکارکننده اسـت.
چرا که فکرکردن درباره خودکشی و پایان زندگی به اندازه‌ای ترسناک است که افراد می‌توانند انکارکننده باشند، اما چون ما هر‌قدر روانشناس یا روانپزشک داشته باشیم، نمی‌توانیم پوشش صددرصدی را در معرض خطر قرار دهیم. به آگاهي گروه همتايان و همنوعان مي‌شود.
اگر با فکر خودکشی در مورد دیگری مخالفیم، چه کار کنیم؟
اول از همه نسبت به نگرانیمان برای پرسیدن و درگیر شدن در چنین ماجرایی غلبه کنیم، هر کس ممکن است زمانی به خودکشی فکر کند. اگر شک کردید، درنگ نکنید و شما سر صحبت را باز کنید. بررسی و بازکردن فکر خودکشی فقط کار روانشناس و روانپزشک نیست. حرف بزنید، همدلی کنید، انکار کنید با بیان جملاتی مثل جدی نگیر و چیزی کوچک‌تر نکنید. با نشنیدن و نادیده‌گرفتن فکر نکنید، این افکار از بین می‌روند یا فراموش می‌کنند، بلکه حتی در این موارد احساس تنهایی و انزوای بیشتر می‌کند.
مریم معصومی: روانپزشک، دبیر کمیته کمیته خودکشی انجمن علمی روان‌پزشکان ایران
